Ago Paşa’nın Hatıratı(Refik Halit Karay)

Konu

Bir papağanın
öğrendiklerinin başına neler getirdikleri…

Özet

Kitap kısa
kısa hikâyelerden oluşmuştur. Kitabın birinci hikâyesi ise kıtabın ismi
olan “AGO PAŞA’NIN HATIRATI”dır.


Ago Paşa, herkesin isminden
dolayı yanıldığı gibi bir insan değil aksine bir papağandır. Zamanında
bir kuşçu dükkânında eğitilmiştir. Orada sahibi tarafından konuşmayı
öğrenmiştir.


Ago Paşa’nın sahibi ona o zamanda neler yasak
değilse onu öğretirdi ve o da bunu söylerdi. İnsanlar da onu merakla
dinlerlerdi. Ama her şeyin bir sonu vardır. Ve kuş bunu anlayamaz. Bu
sefer yine aynı şeyi söylemesine rağmen bu yasaklanmıştır. Bunun üzerine
bu sefer sahabi polislerle uğraşmak zorunda kalır.O zaman sahibi onu
tavan arasına saklar.Olaylar geçtiğinde de ona bu sefer ne söylemesi
gerekiyorsa onu öğretirdi.


Ona ilk önce “yaşasın padişahımız”
öğretilmişti. Bu yasaklanana kadar sahibi ve o mükemmel bir hayat
sürmüşlerdi. Ama bu cümle de yasaklandığında yine büyük bir tehlike
yaşamışlardı.Daha sonra “yaşasın hürriyet” öğretilmişti.Yine ilk
önceleri herkes şaşırmış,kuşun söylediklerine şaşıyordu.Sonra bu cümle
yüzünden bu sefer “ittihat ve terakki cemiyeti”ne girmişlerdi.Orada
“yaşasın ittihat ve terakki” diyerek yüzlerce kişiyi başına topluyor ve
onların verdiği şeyleri yiyordu.Gün geçti bu da yasaklanmıştı.Bu sefer
“yaşasın şeriat” öğretilmişti.Görenler bu kuşun kendi dillerine uygun
olduğunu düşünerek yine ona yiyecekler veriyorlardı.Sonra bu da
yasaklanınca “yaşasın Mahmut Şefket Paşa” öğretilmiş ve bunu
haykırıyordu.Bu yüzden Hareket Ordusu erkanından birine satılmıştı.İlk
önceleri orada da rahat içindeydi.Bir gramofondan:

Kimdir onlar?
Kimdir onlar?

Hareket Ordusu!

öğrenmişti. Daha sonra
sokaktan geçen bir lahana turşucusunun taklidini yaparak bunu

Kimdir
onlar? Kimdir onlar?

Hareket Ordusu!


Lahana turşusu!

çevirmişti.
Sonra bunu dedi diye onu oradan atmışlardı.
Bu böyle devam etmişti.
Ago Paşa öğrendikleri yüzünden ne acılar çekmiş ve neler neler ile
ödüllendirilmişti. En sonunda yeni bir cümle öğrenmişti.Bu “yaşasın
Kuvayı Milliye”idi.Daha sonra bu da yasaklandı.Artık bunlardan iyice
sıkılmıştı.Çünkü ne öğrettiyseler önce onu rahat ettiriyor sonra
cezalanmasına neden oluyordu.

Ana Fikir

Herşeyi sadece
zamanına göre değil biraz da ileri düşünerek yaşamalıyız.

Şahıslar
ve Olaylar

Ago Paşa:Öğrendikleri yüzünden başına gelmeyen
kalmamış olan bir papağan.


Yazar Hakkında Bilgi

REFİK
HALİT KARAY;
1888′de İstanbul’da doğdu. 18 Temmuz 1965′te İstanbul’da
yaşamını yitirdi. Vezneciler’de Şemsü’l-Maarif ve Göztepe’de Taş
Mektep’te öğrenim gördü. Özel ders aldı. Galatasaray Lisesi ve Hukuk
Mektebi’ni yarıda bıraktı. Maliye Merkez Kalemi’ne katip olarak girdi.
1908′de Servet-i Fünun’da ve Tercüman-ı Hakikat’te çalışmaya başladı.
Son Havadis adıyla bir gazete kurdu, 15 sayı yayımladı.



Fecr-i
Ati Topluluğu’na katıldı. Kalem adındaki mizah dergisinde de “Kirpi”
takma ismiyle (müstear) siyasi mizah yazıları yazdı. Mahmud Şevket
Paşa’nın öldürülmesinden sonra Sinop, Çorum, Ankara ve Bilecik’te sürgün
hayatı yaşadı. 1918′de İstanbul’a döndü. Robert Kolej’de Türkçe
öğretmenliği yaptı. Vakit, Tasvir-i Efkar ve Zaman gazetelerinde
makaleleri yayımlandı.
Damat Ferit Paşa’nın dostluğu sayesinde,
mütarekeden hemen sonra Hürriyet ve İtilaf Fırkası’na katıldı. Posta ve
Telgraf Umum Müdürü olarak görevlendirildi (1919). İzmir’in işgalinden
sonra Anadolu Hareketiyle İstanbul Hükumeti arasında yaşanan telgraf
krizinde İstanbul Hükumetini tuttu. İstanbul’un düşman işgalinden
kurtarılışının ardından 1922′de Beyrut’a kaçtı. 1938′de affın
çıkmasından sonra yurda döndü. **ünceye dek yazılarını sürdürdü.