Araba Sevdası

Araba Sevdası

Recaizade Mahmut Ekrem’in, Araba Sevdası adlı bu
romanı, Namık Kemal’in bu eserden on yıl önce yayınlanmış İntibah adlı
romanından belirgin izler taşıyan bir eserdir. Bir dönemin toplumsal
yaşamını ele alan eserde, mizah ve hiciv ögeleri de ustalıkla
kullanılmıştır.

Bir paşanın oğlu olan Bihruz Bey, babasının on
beş yıl boyunca sürekli tayin olması nedeniyle şehir şehir dolaşmış ve
iyi bir eğitim alamamıştır. Babasının İstanbul’da bir rüştiyeye tayin
olmasıyla İstanbul’a taşınırlar. Fakat altı ay sonra babası yine bir
vilayete tayin olur. Ancak bu kez Bihruz Bey, eğitimini tamamlaması
amacıyla annesiyle birlikte İstanbul’da bırakılır. Bihruz Bey eğitiminin
yanında maaşlı hocalardan Fransızca dersleri de alır. Ailenin tek
çocuğu olan Bihruz Bey’in babası çok zengindir. Bu nedenle eğitime ve
Fransızca derslerine pek önem vermez ve yarım yamalak Fransızca öğrenir.
Babasının ölümüyle Bihruz Bey ve annesine büyük bir miras kalır.

Bihruz
Bey eğlenceye çok düşkündür. Babasının servetinin harcamayla
bitmeyeceğini düşünmektedir. Annesiyle birlikte yaz aylarını Çamlıca’da,
kış aylarını ise Süleymaniye’deki bir konakta geçirirler. En büyük
zevkleri süslü arabalarla gezmek, mesire yerlerini dolaşmak, gösterişli
kıyafetler giymek, konuşurken Fransızca kelimeler kullanmak, özellikle
Fransızca bilmeyen insanlarla Fransızca konuşmaktır.

Bihruz Bey
bir gün Çamlıca’daki mesire yerlerinde dolaşırken, güzel bir arabanın
içinde sarışın bir kadın görür. Kadına aşık olmuştur ve geceleri kadını
düşünmekle geçmektedir. Kadınla konuşmaya karar verir fakat bir türlü
beceremez. Bunun üzerine bir mektup yazar ve kadının arabasına bırakır.
Bihruz Bey kadının zengin ve asil bir aileden olduğunu düşünmektedir.
Oysa Periveş adlı bu kadın bir sokak kadınıdır ve araba da kiralıktır.
Bu sırada Bihruz Bey’in serveti hızla tükenmekte, elindeki malları birer
birer satmaktadır. Fakat gösterişli yaşamından hiç taviz vermez.

Bihruz
Bey, mektup olayından sonra sarışın kadını bir daha göremez. Günleri
kadını düşünmekle geçer. Bir gün Bihruz Bey’in yalancılıkla ünlü
arkadaşı Keşfi Bey kendisine kadının öldüğünü söyler. Bihruz Bey büyük
acılar çeker, en azından kadının mezarını bulmak ister, fakat hiç bir iz
yoktur. Bir akşam Şehzadebaşı dolaylarında dolaşırken Periveş’e çok
benzeyen bir kadına rastlar. Kadının Periveş’in kız kardeşi ve ya ablası
olduğunu düşünerek konuşmak için yanına gider. Fakat karşılaştığı kadın
Periveş’tir ve Bihruz Bey bütün geçekleri öğrenir. Büyük bir hayal
kırıklığına uğramıştır. Periveş ve yanındaki kadının alaycı kahkahaları
arasında oradan uzaklaşır. Bihruz Bey, hem sevgilisini hem de servetini
kaybetmiş bir insandır artık.